Interpretatieproblemen in de derde brief van Johannes

De derde brief van Johannes is volgens Ehrman de meest persoonlijke brief in het Nieuwe Testament. Hij is geschreven door één persoon, aan één persoon, om die ene persoon te bemoedigen. Mede daardoor roept de brief een hoop vragen op, want er worden namen genoemd en uitspraken gedaan die voor andere mensen dan de ontvanger (en diens plaats- en tijdgenoten) moeilijk te volgen zijn. Het is daardoor niet altijd even makkelijk te zeggen wie de personen waren en wat de oudste bedoelde met zijn woorden.

Over de brief

De derde brief van Johannes is, net zoals de tweede brief van Johannes een typische Grieks-Romeinse brief en is net als die brief hoogstwaarschijnlijk in de jaren '90 van de eerste eeuw geschreven. Vanwege de vele inhoudelijke overeenkomsten met 1 & 2 Johannes wordt algemeen aangenomen dat 3 Johannes dezelfde schrijver heeft als 1 & 2 Johannes.

De brief is, volgens Ehrman, geschreven omdat er sprake was van een conflict binnen een gemeente. Het conflict is tussen Gajus, die de bief ontving, enerzijds en Diotrefes anderzijds en ging over de vraag of de oudste, die de brief schreef, en diens brieven en vertegenwoordigers als autoriteit moeten worden gezien door de gemeente of niet. De brief diende om Gajus aan te moedigen om het juiste te blijven doen en om hem te bemoedigen met de belofte dat de oudste zelf hem zal komen helpen.

Inhoud

De derde brief van Johannes is geschreven door iemand die zichzelf 'de oudste' noemt aan een man die 'Gajus' heette. De oudste schreef dat hij blij was dat Gajus in de waarheid wandelde en trouw handelde in alles dat hij voor de zendelingen deed. Die namen namelijk niets aan van de heidenen.

De oudste begint hierop over een eerder aan de gemeente geschreven brief, het is onbekend wat hij schreef, maar ene Diotrefes weigert de oudste en diens medestanders te ontvangen omdat hij de belangrijkste persoon wil zijn. De oudste schrijft dat hij daarom zelf zal komen om de mensen aan Diotrefes zijn slechte werken te herinneren.

Gajus krijgt hierop het advies om het goede te doen en het kwade niet na te volgen. Ook vertelt de oudste dat van ene 'Demetrius' door allen, de waarheid en hemzelf een goed getuigenis gegeven wordt. Hij eindigt de brief met de mededeling dat hij ook langs wil komen omdat hij bepaalde zaken niet wil schrijven, maar bespreken. Hierop groet hij Gajus en 'de vrienden' namens hemzelf en 'de vrienden'.

Interpretatieproblemen

In de brief wordt een aantal mensen bij naam genoemd. De vraag luidt wie deze mensen waren. Een paar van de namen komen elders in de Bijbel voor, maar een paar niet. Dit leidt tot verschillende theorieën over de identiteit van deze mensen. Hiernaast schreef de oudste een aantal dingen die moeilijk te begrijpen zijn omdat de schrijver ervan uit ging dat alleen de door hem geadresseerde de brief zou lezen. Deze zaken worden in de onderstaande artikelen besproken. Dit leidt niet altijd tot duidelijke antwoorden op de vragen die de brief oproept, maar biedt wel verschillende inzichten.